Kunstwerk van de maand
Het is tegenwoordig te zien in een kunsthistorisch museum in Wenen.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren vallen je op als je naar het schilderij kijkt?
- Zijn er ook kleuren die ontbreken in het schilderij?
- Welke geluiden zou je kunnen horen als je je tussen die mensen zou kunnen begeven?
- Er zit veel diepte in het schilderij. Waaraan kun je dat zien?
- Kun je zien in welk land dit dansfeest is? Waaraan zie je dat?
- Waaraan kun je zien dat dit schilderij vroeger is gemaakt?
- Wat is er anders dan tegenwoordig en wat is er nog het zelfde?
- Wat is het verschil tussen de kleding die deze mensen dragen en de kleding die wij dragen?
- Vertel eens waar de mensen op het schilderij allemaal mee bezig zijn?
- Zie je ook kinderen? Wat zouden ze elkaar kunnen vertellen?
- Het lijkt er allemaal vrolijk aan toe te gaan. Maar is er ook iets spannends of gevaarlijks te ontdekken in het schilderij?
- Denk je dat de mensen arm of rijk zijn? Waaraan kun je dat zien?
- Herken je iets terug in dit schilderij dat op je eigen dorp lijkt?
- Zijn er in jou dorp wel eens dit soort feesten?
Gegevens over het schilderij:
Breugel gaf graag vaak het vrolijke boerenleven in Vlaanderen weer. Zijn schilderijen zijn vaak kleurrijk. Alleen blauw ontbreekt nogal eens. Dat komt omdat blauwe verf in die tijd heel erg duur was. Dus dat gebruikten schilders maar heel weinig.
Op dit soort boerenfeesten werd vaak gedanst op de muziek gespeeld door de doedelzak, een betaalbaar instrument voor boeren. Breugel gebruikte altijd veel diepte in zijn werk. Dat kun je zien door de groot afgebeelde mensen op de voorgrond en de hele kleine mensen en huizen op de achtergrond. Ook wordt het achter steeds lichter.
Mensen dragen er kleding die nu al lang niet meer gedragen wordt. Vrouwen droegen altijd mutsjes of hoofddoeken. Mannen droegen vaak zwaarden. Boerenruzie was er niet ongewoon. Dit feestje zou best nog wel eens kunnen ontaarden in een ruzie.
Antibes, vue du plateau Notre Dame ( Antibes, gezien vanaf het hoogland Notre Dame)
Dit landschapschilderij is gemaakt door Claude Monet in 1888.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren zie je?
- Wat zie je allemaal op het schilderij?
- Wat valt er het meest op in het schilderij?
- Hoe is het geschilderd?( de penseelstreek)
- Wat voor een weer is het daar? Waaraan kun je dat zien?
- Waar komt het licht vandaan, of waar staat de zon?
- Welk seizoen is het? Hoe kun je dat zien?
- In welk land zou het kunnen zijn?
- Kun je aan het schilderij zien in welke tijd het is gemaakt? Waarom?
- Als je daar zou staan, wat zou je voelen? Waarom?
- Waarom zou de schilder dit geschilderd hebben?
- Wat vind je het mooist aan het schilderij?
- Welke sfeer heeft het schilderij?
- Heb je wel eens in het echt zo’n soort landschap gezien?
Gegevens over het schilderij:
Claude Monet behoorde tot de impressionistische schilders. Het impressionisme was een
kunststroming uit de negentiende eeuw. Impressionisten schilderden meestal buiten omdat
ze vooral het licht en kleur in de natuur wilden weergeven. Vooral de vluchtige momenten
vond hij mooi, bijvoorbeeld als de zon bijna onder gaat of spiegelingen in het water. In zijn
tijd werd hij als een moderne schilder gezien want hij schilderde niet precies naar de
werkelijkheid maar met kleine verfstreekjes schetste hij als het ware de omgeving. Een
impressie dus. Het ging bij hem vooral om de sfeer van een schilderij. Die was meestal
vrolijk en romantisch.
Dit olieverfschilderij is in 1944 gemaakt door Pablo Picasso
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren zie je?
- Welke kleur valt het meest op? Waarom
- Welke voorwerpen zie je allemaal?
- Zie je ook geometrische vormen zoals cirkels of driehoeken? Benoem ze
- Wat zie je op de achtergrond?
- Wat zou je kunnen ruiken als je in die ruimte was?
- Hoe zou je dit schilderij willen noemen?
- Leg uit waarom
- Waarom zou dit een modern schilderij genoemd worden?
- Zou je iets aan het schilderij willen toevoegen? Wat?
- Waarom zou Picasso het stilleven anders maken dan in de werkelijkheid?
- Als jij een stilleven zou schilderen, wat zou je er dan opzetten?
Gegevens over het schilderij:
Pablo Picasso was een Spaanse schilder. Hij is beroemd geworden met zijn kubistische schilderijen. Bij kubisme worden alle vormen teruggebracht tot hoekige of ronde vormen. Picasso’s kubistische schilderijen zijn meestal plat en ze zijn bedekt met vormen, lijnen en felle kleuren.
Vaak zie je de voorwerpen van verschillende kanten. De achtergrond zit meestal helemaal vast aan de voorgrond waardoor er geen diepte is. Picasso wilde met zijn kubistische schilderijen de toeschouwers anders naar de werkelijkheid laten kijken, zodat ze zich konden verwonderen en konden zien dat het ook anders kan.
Dit olieverfschilderij is in 2000 gemaakt door de jonge Duitse kunstenaar Matthias Weischer.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren zie je?
- Waar zie je verticale lijnen?
- Wat denk je dat dit schilderij voorstelt?
- Benoem eens een aantal voorwerpen die je ziet.
- Zie je ook cirkels? Hoeveel?
- Hoe groot denk je dat dit schilderij is?
- Waarom denk je dat het schilderij Gerüst heet? Het betekent timmerwerk of steiger.
- Hoe zou jij het schilderij noemen? Waarom?
- Wat klopt er niet aan de kamer die je ziet?
- In welk land zou dit kunnen zijn? Waarom?
- Als je in deze ruimte zou zijn, hoe zou je je dan voelen? Waarom?
- Welke geluiden zou je horen als je hier zou zijn?
- Als je door die deur zou lopen, waar zou je dan terecht komen?
- Vind je het schilderij af of zou je er nog iets aan toevoegen?
- Waarom zou de schilder er geen mensen in hebben geschilderd?
Gegevens over het schilderij:
Matthias Weischer schildert meestal vreemd aandoende interieurs die bijna altijd verlaten zijn. Hij wil hiermee eenzaamheid uitdrukken. Vaak zijn de interieurs gemeubileerd met ouderwetse meubels en gebruikt hij felle kleuren die aan de jaren 70 doen denken.
Hij wil met zijn schilderijen de toeschouwer verwarren om die anders naar de wereld te laten kijken. Onze wereld is eigenlijk heel gek als je er goed bij nadenkt, maar omdat we er aan gewend zijn, zien we dat niet meer. We zijn namelijk altijd omringt door een hele hoop meubels, voorwerpen, kleuren en motiefjes. Eigenlijk is onze omgeving net zo kakelbont als de interieurs van Matthias.
Het schilderij Gerüst, dat steiger betekent, laat een huis zien dat nog in aanbouw is. Je ziet dat er nog geen dak op zit en zo vanuit de kamer de blauwe hemel er boven kan zien. Wel hangen er al lampen.
Tegenwoordig is dit schilderij te zien in het Kunsthistorisch Museum in Wenen.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren zie je?
- Welke kleur valt het meest op? Waarom?
- Waar komt het licht vandaan?
- Wat zie je op de voorgrond (openslaand gordijn) en wat geeft dat voor een effect?
- Wat zie je aan de muur op de achtergrond?
- Waar zou het meisje naar kijken?
- Zou de schilder daar een bedoeling mee hebben?
- Kun jij een mooie naam bedenken voor het meisje?
- Wat is er grappig aan het schilderij?
- Wat zou de kunstenaar op het schilderij aan het schilderen zijn?
- Waaraan kun je zien dat het een schilderij meer dan 300 jaar oud is?
- Hoe zou jij je voelen als je je in het schilderij bevond?
- Hoe zou je dit schilderij willen noemen? Leg uit waarom.
- Een allegorie is een begrip dat wordt vergeleken met een persoon. Wie wordt in het schilderij vergeleken met wat?
- Als jij in het schilderij zou mogen staan in plaats van het meisje, hoe zou je er dan uit willen zien?
Gegevens over het schilderij:
Johannes Vermeer (Delft 1632 – 1675) is een van de beroemdste Nederlandse kunstschilders en leefde in de Gouden Eeuw. Het schilderij dat we bespreken is een van zijn beste meesterwerken. Een allegorie betekent dat een abstract begrip vergeleken wordt met een persoon, bijvoorbeeld: de lente wordt met een meisje met bloemen vergeleken, de kou met een sneeuwprinses of gulzigheid met een dikke man die veel eet. Zulke vergelijkingen gebruikte de kunstenaar heel vaak in de 17de eeuw en het was meestal de bedoeling dat men daar van leerde.
In dit schilderij staat een meisje met een muziekinstrument in de ene hand en een boek in de andere hand, symbolen die verwijzen naar ‘vrije kunsten’ als de muziek en de literatuur. Vermeer wil hiermee aangeven, dat schilderkunst daar ook toe behoort. Het boek symboliseert de geleerdheid van de kunstenaar.
In de middeleeuwen werden kunstschilders nog als ambachtslieden zoals timmermannen of pottenbakkers gezien, maar in de gouden eeuw ging de kunstenaar meer bij wetenschappers horen. Dit wil Vermeer met dit schilderij aangeven: een kunstenaar is een geleerde die veel moet studeren en veel moet weten.
Dit beeld is te zien in Fondation Pierre Gianadda in Martigny, Zwitserland.
Vragen over het beeld:
- Welke kleuren zie je?
- Wat is er allemaal te zien? Benoem de dingen die je ziet.
- Zijn er ook lijnen te zien op dit kunstwerk? Vertel!
- Naast twee mensen zie je nog een levend wezen. Welke? Waarom zou de kunstenares die erbij hebben gedaan?
- Waarom heet dit kunstwerk de baders?
- Wat valt je op aan de mensen in dit kunstwerk?
- Wat zijn ze aan het doen?
- Wat klopt er eigenlijk niet aan het beeld?
- Wat vind je grappig aan dit beeld?
- Waar zou dit beeld zich bevinden?
- Hoe groot denk je dat dit beeld is?
- Waaraan kun je zien dat dit kunstwerk nog niet heel oud is?
- Wordt je vrolijk of juist droevig van dit beeld? Waarom?
- Als je een naam mocht bedenken voor dit kunstwerk, hoe noemde je het dan?
- Wat vind je ervan dat een beeld in de open lucht staat? Licht je antwoord toe.
Gegevens over het beeld:
De Franse kunstenares Niki de Saint Phalle (1930-2002) was vooral bekend om haar kleurrijke, grote, cartoonachtige beeldhouwwerken, de Nana’s. De grote dikke dames in haar werk heten Nana en dat is eigenlijk een meid van de straat. Nana’s zijn altijd heel kleurrijk en vrolijk. Met haar Nana’s is Niki wel het aller beroemdst geworden. Ze maakte wel honderden beelden van veel verschillende Nana’s die over de hele wereld tentoongesteld worden. Vooral hele grote beelden die in de buitenlucht staan.
Niki was een veelzijdig kunstenaar. Zij schreef voor het theater, ontwierp kostuums en sieraden en maakte zelfs een film. Ze maakte veel schilderijen en beeldhouwwerken.
Het beeld dat we bespreken staat in het beeldenpark van het museum Fondation Pierre Gianadda in Zwitserland. Het is meer dan twee meter hoog en is van Polychrome en Polyester gemaakt. Dat zijn een kunststoffen die eigenlijk best giftig zijn. Met de Nana’s wil Niki eigenlijk aangeven dat vrouwen heel sterk kunnen zijn. De Nana’s zijn namelijk altijd groot, dik en krachtig.
Het is gemaakt met olieverf op linnen en bevindt zich in een privé collectie in Frankrijk.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren zie je?
- Welke kleur valt het meest op?
- Wat is er allemaal te zien op dit schilderij?
- Hoeveel dieren zie je?
- Welke dieren zijn het?
- Wat zie je nog meer dan dieren?
- Waar zou dit kunnen zijn?
(Exotisch betekend dat het ergens uit verre, vreemde landen komt.) - Waaraan kun je zien dat dit schilderij een landschap ver weg voorstelt?
- Stel je bent zelf daar in het schilderij, hoe zou je je voelen?
- Is het er warm of koud? Hoe kun je dat zien?
- Welke geluiden zou je kunnen horen?
- Kun je duidelijk zien wat de kunstenaar wilde schilderen? Hoe?
- Stel dat dit schilderij bij een verhaal hoort, hoe zou het verhaal dan gaan?
- Hoe zou je het verhaal dan noemen?
- Hoe zou je het schilderij zelf willen noemen?
Gegevens over het schilderij:
Het schilderij exotisch landschap is opgebouwd uit wel 50 verschillende groentinten. Henri schilderde in lagen, beginnend met een blauwe lucht en eindigend met allerlei dieren en bloemen op de voorgrond. In zijn jungles zijn altijd dieren verborgen.
Henri heeft veel jungles geschilderd maar kwam nooit Frankrijk uit. Hij keek veel naar plaatjes van oerwouden en bracht ook wel bezoekjes aan botanische tuinen in Parijs. Hij werkte in een naïeve of primitieve stijl. Hij werkte lang aan zijn schilderijen en heeft daarom ook niet heel veel schilderijen gemaakt.
Rousseau schilderde meestal landschappen, soms een stadsbeeld, met op de voorgrond een figuur. Maar het liefst maakte hij oerwouden met veel dieren en soms mensen erin. Hij kon hier het allerbest zijn fantasie in kwijt. Hij is er heel beroemd mee geworden.
Het is te vinden in het Haags Gemeente Museum.
Vragen over het schilderij:
- Vragen over het kunstwerk
- Hoeveel kleuren zie je?
- Welke kleur valt het meest op?
- Waarvan zou dit kunstwerk gemaakt zijn?
- Waarom zou de kunstenaar het niet gewoon op doek geschilderd hebben?
- Kun je zien dat Jean Arp ook een beeldhouwer was?
- Wat zou het kunnen voorstellen?
- Herken je in het kunstwerk de titel ‘Bloem hamer’ ?
- Wat zie je er nog meer in?
- Zouden alle vormen iets voorstellen? Kun je bedenken wat?
- Vind je dat een kunstwerk altijd iets moet voorstellen? Of mogen het ook gefantaseerde vormen zijn? Vertel!
- Als je goed naar het kunstwerk kijkt, welke geluiden zou je er bij kunnen horen?
- Vind je het een vrolijk of somber kunstwerk? Waarom?
- Dit kunstwerk is meer dan honderd jaar oud. Toch is het een modern kunstwerk. Begrijp je dat?
- Als jij een naam voor het kunstwerk zou mogen bedenken, hoe noemde je het dan? Waarom?
- Als je iets mocht toevoegen aan het kunstwerk, wat zou je er dan bij doen? Waarom?
Gegevens over het schilderij:
Jean Arp, ook bekend als Hans Arp was een Duits-Frans schilder, beeldhouwer en dichter. Hij was een van de eerste moderne kunstenaars die abstracte kunst maakte. Dat is ongeveer honderd jaar geleden.
Eerst waren zijn kunstwerken nog herkenbaar maar later maakte hij vooral veel kunst met onherkenbare, gefantaseerde vormen die vaak per toeval ontstonden. Hij wilde vormen maken die je nooit eerder zag, net als een buitenaards wezen die voor het eerst op aarde komt en allemaal nieuwe vormen ziet.
Hij combineerde organische vormen, zoals bloemen en bladeren, met geometrische vormen. Transformatie, groei, vruchtbaarheid en metamorfose zijn de belangrijkste thema’s in zijn werk. Hij maakte zo zijn eigen beeldtaal waar hij heel beroemd mee is geworden.
Arp maakte zijn kunstwerken van allerlei soorten materialen zoals sculpturen uit gips, steen en brons en ook schilderijen, tekeningen op papier, assemblages van hout, collages en gedichten.
Het hangt in het Tatemuseum in Londen.
Vragen over het schilderij:
- Welke kleuren vallen je het eerst op als je naar het schilderij kijkt?
- Kun je vertellen wat er allemaal te zien is op het schilderij?
- Waar komt het licht van de zon vandaan?
- Waaraan kun je zien dat het schilderij meer dan 200 jaar oud is?
- Kun je vertellen wat er op het schilderij gebeurt?
- Waaraan kun je zien dat de bedelaar heel arm is?
- Waaraan kun je zien dat de twee andere kinderen van een rijke familie zijn?
- Wat zouden de rijke kinderen voor een gevoelens hebben?
- Hoe zou jij je voelen als je tussen deze kinderen stond?
- Zou je iets tegen deze kinderen willen zeggen of ze iets willen vragen?
- Zou de schilder een speciale bedoeling hebben met dit schilderij?
- Als jij het schilderij een titel mocht geven, hoe noemde je het dan?
Gegevens over het schilderij:
Sir William Beechey was een belangrijke schilder in zijn tijd. Hij schilderde voornamelijk portretten van leden het koninklijk huis van Engeland en allerlei andere belangrijke en adellijke mensen.
Het schilderij dat we hier bekijken is wel heel bijzonder. Het verbeeldt de kinderen van een hele rijke man die een plantage in West-Indië bezit. Op zijn land daar werken slaven. In die tijd was dat vrij normaal. Op het schilderij zie je dat de rijke kinderen een arme Engelse bedelaar wat geld geven. Eigenlijk verbeeld de schilder hiermee medelijden en sympathie. De rijke vader van die kinderen wil hiermee zeggen dat rijke mensen ook gevoelens hebben en dat de slaven die hij in west-Indië heeft het beter hebben dan menig boerenjongen of arbeider in Engeland.
Hij wil met deze voorstelling het eigenlijk goedpraten dat hij slaven bezit.
Vragen over het beeld:
- Wat zie je hier?
- Waarvan zou dit beeld gemaakt kunnen zijn?
- Hoe groot denk je dat het is?
- Wat valt je op aan het beeld?
- Waarom zou het beeld de Denker heten?
- Waaraan kun je zien dat de man zit te denken?
- Hoe zit de man? Kun je dat nadoen?
- Kun je goed nadenken in die houding? Waarom?
- Waaraan zou hij kunnen denken? Iets moois? Iets vervelends?
- Hoe zou deze man zich voelen? Waarom?
- Dit beeld heet ook wel ‘De Dichter’ omdat het gemaakt is naar een verhaal van de beroemde dichter Dante. Als jij het beeld een nieuwe naam mocht geven, hoe zou je het noemen?
- Kun je uitleggen waarom?
- Vind je het beeld mooi, of misschien eng? Waarom?
Gegevens over het beeld:
Het beeld ‘De Denker’ is niet een keer gemaakt, maar minstens 6 maal. Het is gemaakt van brons en vloeibaar brons kun je in een mal gieten. Zodoende kun je er veel kopieën van maken.
Oorspronkelijk was het eerste beeld onderdeel van een beeldengroep vastgemaakt aan een grote bronzen poort. Het geheel stelde een verhaal van de dichter Dante voor. Maar een los beeld is natuurlijk veel gemakkelijker te vervoeren om tentoon te stellen, dus maakte Rodin meerdere afgietsels. Ze staan nu op veel verschillende plaatsen, in het Rodinmuseum Parijs in Frankrijk, in Kopenhagen, Denemarken en er staat er ook een in Nederland, namelijk in het Singermuseum te Laren.
Ooit is het beeld hier gestolen. Het is zwaar beschadigd teruggevonden. De dieven wilden het beeld hebben om het brons om te gieten en te verkopen. Brons is best veel geld waard, maar het beeld van Rodin is nog veel meer waard. Dat wisten de dieven niet. Gelukkig kon het beeld gerestaureerd worden.
Het is een van de beroemdste bronzen beelden ter wereld geworden. Het beeld is 1,89m hoog, dus net iets groter dan een echt mens. De man zit namelijk.
Dit kunstwerk is gemaakt door Banksy in 2011, Westwood, California, VS.
Vragen over het kunstwerk:
- Welke kleuren heeft dit kunstwerk?
- Wat is er allemaal te zien?
- Waar zou deze schildering op gemaakt zijn? Hoe zie je dat?
- Hoe groot denk je dat de schildering is?
- Zie je ook tegenstellingen in de schildering? Noem op.
- Wat zou de jongetje aan het doen zijn?
- Hoe oud denk je dat hij is?
- Wat valt je op aan het wapen dat hij draagt?
- Wat zou de betekenis van dit kunstwerk kunnen zijn?
- Wat wil de kunstenaar ons hiermee vertellen?
- Wat voor een gevoel roept dit kunstwerk bij je op? Waarom?
- Bedenk een titel of opschrift bij dit kunstwerk.
Gegevens over het kunstwerk:
Bansky is een Engelse straatkunstenaar. Zijn naam is een schuilnaam omdat hij niet in de bekendheid wil komen. Hij houdt zich altijd schuil.
Banksy was eerst een graffiti -artiest. Later is hij steeds meer gebruik gaan maken van sjablonen zodat het minder tijd zou kosten om een werk af te maken. Hij moet snel werken om snel weg te kunnen rennen. Ongevraagd muren beschilderen is namelijk verboden.
Maar omdat hij hele mooie en ook pakkende schilderingen maakt, is hij hier beroemd mee geworden. Zo beroemd, dat laatst van hem een klein werk op papier is geveild voor wel 1 miljoen dollar. Toen eenmaal het bod was uitgebracht, versnipperde het kunstwerkje in de lijst. Een grap, maar ook kritiek op de miljoenen die voor kunst worden uitgegeven.
Banksy’s werk is vaak humoristisch, maar ook geeft hij met zijn muurschilderingen kritiek op de maatschappij en op de regering en de politie. De boodschap is vaak vrede, voor vrijheid en tegen kapitalisme. Hij schildert vooral dieren (zoals apen en ratten) en mensen (onder anderen politieagenten, soldaten, ouderen en kinderen). Hij komt hiermee vaak op voor de zwakste in de samenleving.
Hij schildert ook vaak over andere muurschilderingen heen, waardoor de betekenis helemaal verandert.
Dit kunstwerk is gemaakt door de Italiaanse kunstschilder Rafaël in 1513/1514. Het bevindt zich tegenwoordig in Gemäldegalerie Alte Meister te Dresden.
Vragen over het kunstwerk:
- Welke kleuren zie je ?
- Wat is er te zien op het schilderij?
- Kijk goed naar de lucht. Wat ontdek je daar?
- Wat valt je nog meer op aan het schilderij?
- Wat denk je wie die mensen zijn?
- Waarom denk je dat en hoe kan je dat zien?
- Waar zouden ze zich bevinden?
- Waar zou de vrouw naar kijken?
- De man links in het schilderij wijst met zijn hand. Waar zou hij naar wijzen?
- Hoe zou je de twee figuurtjes onderaan het schilderij noemen?
- Waar zouden ze aan denken?
- Waarom is dit kunstwerk zo beroemd geworden?
- Welke betekenis zou dit kunstwerk kunnen hebben?
- Als jij het schilderij een naam mocht geven, hoe zou je het noemen?
Gegevens over het kunstwerk:
De Sixtijnse Madonna is een olieverfschilderij van Rafaël Santi en het stelt Maria met het Christuskind voor. Naast hen staan de heilige Sixtus en de heilige Barbara. Het werd gemaakt als altaarstuk in de kerk van Piacenza in Italië. Het doek meet 256cm-196cm.
Als je goed kijkt zie je dat de drie figuren in een driehoek zijn gerangschikt. Een driehoek-compositie werd vroeger gebruikt om het Christendom uit te beelden. (Vader, Zoon en Heilige Geest)
Het schilderij is vooral bekend geworden om zijn cherubijnen. Dat zijn kleine wezentjes met vleugels en het lichaam van een jong kind. Wij noemen het ook wel engeltjes. Ze hebben de taak om te waken en te beschermen. Soms zijn het alleen maar hoofdjes met vleugeltjes. Die kun je ook op dit schilderij ontdekken.
Dat Maria een blauwe mantel draagt is niet zomaar. De kleur blauw stond in de middeleeuwen en renaissance symbool voor alles wat geestelijk is maar ook voor trouw, reinheid, vroomheid en bescherming tegen boze invloeden. Vandaar dat op bijna alle schilderijen in die tijd Maria in blauw is gehuld.
Het schilderij werd verkocht en werd naar Duitsland overgebracht. In de tweede wereldoorlog werd het verstopt, maar de russen vonden het en namen het mee als oorlogsbuit. Na de oorlog werd het teruggegeven aan Duitsland en je kunt het gaan bezichtigen in het Gemäldegalerie Alte Meister te Dresden.